Każda kobieta chciałaby, aby jej dziecko było zdrowe. Już w czasie ciąży zadaje sobie pytanie: czy wszystko jest ok i chciałaby mieć pewność, że tak jest. Aby mogła się ona o tym fakcie przekonać tj. przekonać o prawidłowości rozwoju płodu czy w sytuacji tego wymagającej, przeprowadzić właściwe leczenie w łonie matki warto wykonać w trakcie ciąży badania prenatalne. Badania prenatalne pozwalają w dużą dokładnością oszacować ryzyko związane z wadami rozwojowi i chorobami genetycznymi jeszcze nienarodzonego dziecka (już we wczesnym etapie ciąży). Rekomendowane są one przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników. Dowiedz się, na czym polegają badania prenatalne, kiedy należy je wykonać oraz dlaczego warto.

Badania prenatalne – kiedy wykonać i na czym polegają??

Polskie Towarzystwo ginekologów i Położników zaleca, aby badania prenatalne były wykonane u każdej kobiety, która spodziewa się dziecka. Jeśli będą one wykonane we właściwym czasie oraz przez wykwalifikowaną kadrę medyczną, pozwolą z dużą dokładnością oszacować prawdopodobieństwo wystąpienia nieprawidłowości rozwojowych oraz chorób genetycznych u dziecka w łonie matki. Uzyskane informacje w czasie badania prenatalnego są niezwykle istotne, gdyż pozwalają odpowiednio przygotować się o narodzin tj. podjąć odpowiednie kroki medyczne przed urodzeniem (rozpocząć leczenie już w życiu płodowym) oraz zaraz po (w pierwszych miesiącach życia). Zalecenia do przeprowadzenia badań prenatalnych obowiązują zwłaszcza u kobiety, która ukończyła 35 rok życia albo u której wstąpiły w rodzinie wady rozwojowe lub choroby genetyczne płodu (informacja z wywiadu) oraz nieprawidłowe wyniki USG lub też innych (pozostałych) badań wykonywanych w ciąży. W sytuacji zaistnienia jakichkolwiek wskazań medycznych do wykonania badania prenatalnego są one przeprowadzane bezpłatnie i refundowane w ramach NFZ.

W każdym trymestrze ciąży powinno się wykonać badania prenatalne. Najważniejsze jednak są pierwsze badania przesiewowe w I trymestrze, które wykonuje się około 12 tygodnia ciąży oraz w II trymestrze – około 20 tygodnia ciąży. Nawet podczas prawidłowo rozwijającej się ciąży zaleca się wykonanie trzeciego badania w III trymestrze – około 30 tygodnia ciąży

I badanie prenatalne

Pierwsze badanie prenatalne wykonuje się około 12 tygodnia ciąży, dokładnie pomiędzy 11+0 a 13+6 tygodniem ciąży. W trakcie badania wykonywane jest USG (badanie ultrasonograficzne) płodu zgodnie z najnowszymi rekomendacjami PTG (Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego) oraz FMF (Fetal Medicine Foundation). W trakcie badań wykonywane jest również badanie biochemiczne tj. test podwójny (jest to oznaczenie z surowicy krwi) w skład którego wchodzi test PAPPA-A osoczowe białko ciążowe A oraz Beta-hCG tj. wolna gonadotropina kosmówkowa. Badanie ultrasonograficzne płodu w ciąży pozwala na precyzyjną ocenę budowy płodu, a dodatkowo w korelacji z drugim badaniem tj. badaniem biochemicznym pacjentki uzyskujemy istotne informacje na temat ewentualnego ryzyka wystąpienia wad genetycznych u nienarodzonego dziecka tj. zespołu Edwardsa (trisomia chromosomu 18), zespołu Downa (trisomia chromosomu 21) czy zespołu Patau (trisomia chromosomy 13).

II badanie prenatalne

Drugie badanie prenatalne wykonywane jest około 20 tygodnia ciąży, dokładniej pomiędzy 18 a 24 tygodniem ciąży. W trakcie II badania prenatalnego wykonuje się badanie USG (ultrasonograficzne) w celu sprawdzenia i oceny całego płodu w ciąży. W czasie badania dokonuje się oceny czaszki, mierzy się jej obwód oraz wymiar dwuciemieniowy, ocenia się także prawidłowość budowy mózgu dziecka. Następnie zwraca się uwagę na twarzoczaszkę oraz profil płodu (w tym na oczodoły, nos, szczękę, żuchwę, podniebienie). Na szyi dziecka mierzy się fałd karkowy (nie mylić ładu karkowego z przeziernością karkową, która wykonuje się na pierwszych badaniach prenatalnych między 11 a 13 tygodniem ciąży). Kolejny krok dotyczy oceny kręgosłupa, głównie jego ciągłości oraz oceny serca (wielkość, położenie, obecność czterech jam, akcji itp.). Ocenie podlega również klatka piersiowa: jej kształt, obecność przepony czy płuc oraz jama brzuszna: obecność żołądka, nerek i wątroby, jak i ciągłość ścian. Dokonywany jest również pomiar obwodu brzucha. Na koniec ocenia się kończyny górne oraz dolne, sprawdza czy są obecne wszystkie kości oraz mierzy długość kości udowej. Ostatni etap badania polega na ocenie łożyska, dokładniej na jego lokalizacji, grubości oraz strukturze oraz oszacowywana jest ilość wód płodowych.

Prenatalne badanie

II badanie prenatalne

Trzecie badanie prenatalne wykonuje się około 30 tygodnia ciąży tj. pomiędzy 28 a 31 tygodniem jej trwania. Celem badania prenatalnego w III trymestrze jest głównie ocena rozwoju anatomicznego oraz precyzyjne ustalenie ułożenie płodu (oceniane są dokładnie te same parametry, które były poddane analizie podczas badania prenatalnego w II trymestrze). Pewne nieprawidłowości rozwoju ujawniają się niestety dopiero na tym etapie ciąży (nieprawidłowości w obrębie układu pokarmowego i moczowego, zaburzenia rytmu serca czy nieodpowiednia ilość wód płodowych). Istotna w tym czasie jest również kontrola wzrastania płodu i uchwycenie jakichkolwiek nieprawidłowości od niego uzależnionych np. makrosomia (nadmierna masa płodu w stosunku do określonego wieku ciąży) czy też hipotrofia (ograniczenie lub też zahamowanie wzrostu płodu w korelacji do wieku ciąży). Wczesne wychwycenie tych zaburzeń jest bardzo ważne dla dalszego prowadzenia ciąży oraz postępowania medycznego bezpośrednio po urodzeniu dziecka.

Badania prenatalne – podział

Badania prenatalne, ze względu na sposób ich przeprowadzenia dzielone są na badania prenatalne nieinwazyjne oraz badania prenatalne inwazyjne. Nieinwazyjne badania prenatalne, jak sama nazwa wskazuje, nie wymagają ingerencji w organizm kobiety ciężarnej ani płodu. Ich największą zaletą jest brak wystąpienia jakichkolwiek powikłań. Do nieinwazyjnych badań prenatalnych zaliczamy badanie USG genetyczne (badanie ultrasonograficzne), test podwójny PAPPA-A, test na poziom AFP (alfa-fetoproteiny) we krwi kobiety ciężarnej oraz test potrójny poiomów hCG, AFP i estriolu, jak i test NIFTY (SANCO). Badania prenatalne mogą również mieć charakter inwazyjny – są one przeprowadzane w momencie, kiedy badania nieinwazyjne wskazują na ryzyko wystąpienia pewnych nieprawidłowości. Są one wykonywane poprzez pobranie odpowiedniego materiału do badań genetycznych przez powłoki brzuszne matki. Zabieg ten wykonywany jest najczęściej przy stałej kontroli USG, w znieczuleniu miejscowym. W przypadku podejrzenia wystąpienia wad rozwojowych lekarz może skierować kobietę ciężarną na badania inwazyjne, do których zaliczamy: amniopunkcję, biopsję kosmówkową, badanie nazywane kordocentoza. Niestety, badania inwazyjne niosą ze sobą pewne ryzyko powikłań, dlatego też wykonywane są one rzadko, tylko w przypadku waznych i konkretnych wskazań medycznych. Powikłaniem po tego typu badaniach może być plamienie, krwawienie, bóle podbrzusza, obrzęki kończyn dolnych, infekcje czy niepokój. W bardzo małym odsetku przypadków zdarzają się również poronienia.

Badania prenatalne – koszt

Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) refunduje określonej grupie kobiet ciężarnych możliwość skorzystania z badań prenatalnych podczas trwania ciąży. Niestety, aby bezpłatnie skorzystać z badań prenatalnych należy spełniać określone, konkretne warunki. Jeden z warunków zakłada, iż kobieta ciężarna musi mieć ukończony 35 rok życia. Innym wskazaniem jest, jeśli w rodzinie ciężarnej lub jej partnera stwierdzono przypadki chorób genetycznych bądź pierwsza ciąża kobiety zakończona została urodzeniem dziecka z nieprawidłowościami rozwojowymi. Badania prenatalne również mogą zostać wykonane bezpłatnie w ramach świadczeń Narodowego Funduszu Zdrowia, jeśli lekarz odkrył niepokojące zmiany płodu np. w obrazie USG. Kobiety ciężarne, którym nie przysługuje darmowe badanie, a które chciałyby skorzystać z badań prenatalnych, muszą liczyć się niestety z pewnymi kosztami bądź poszukać informacji na temat bezpłatnych badań prenatalnych w ramach różnych projektów. W Polsce, w niektórych województwach badania prenatalne wykonywane są bezpłatnie dla każdej ciężarnej kobiety w ramach Programu Badań Prenatalnych (dwukrotnie w ciąży w I trymestrze oraz w II trymestrze). Jeśli niestety nie istnieje możliwość skorzystania z opcji bezpłatnej zostaje jedynie wyjście związane z niemałymi kosztami. Poniżej przestawiamy orientacyjne ceny związane z poszczególnymi badaniami:

  • badania prenatalne w I trymestrze – koszt około 500 zł (Usg prenatalne – około 300 zł + test podwójny PAPP-A – około 200 zł)
  • badania prenatalne w II trymestrze – koszt około 650 – 850 zł (USG prenatalne – około 300-400 zł) + echo serca – 350-450 zł (w zależności od mnogości ciąży)
  • badania prenatalne w III trymestrze – koszt około 300 zł (USG prenatalne)
  • test Nifty (SANCO) – koszt około 2300 – 2500 zł
  • amniopunkcja – koszt około 1200 – 2100 zł
  • test potrójny – koszt około 250 – 300 zł
  • biopsja kosmówki 0 koszt około 1500 zł

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj