Sport, według wielu badań jest bardzo ważnym aspektem w życiu człowieka. Jedni go kochają, inni nienawidzą. Wiele osób zastanawia się, czy warto uprawiać sport oraz jakie korzyści płyną z bycia aktywnym. Specjaliści podkreślają, że jest on dobry na wszystko – ma dobroczynny wpływ na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Dowiedz się, czy powiedzenie sport to zdrowie jest prawdziwe, czy jednak jest troszkę przesadzone.
Czy sport to zdrowie?
Według badań uprawianie sportu wpływa korzystnie na człowieka, jego sferę fizyczną, jak i psychiczną – i to niezależnie od rodzaju aktywności fizycznej, jaką się uprawia. W 2020 roku opublikowano nowe rekomendacje WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) dotyczącej aktywności fizycznej dla dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Ponadto, eksperci przeanalizowali dowody naukowe, oparte na wieloletnich badaniach, dotyczące związku pomiędzy uprawianiem sport, siedzącym trybem życia a zdrowiem. Najważniejszym przesłaniem jest, iż uprawianie obojętnie jakiego sportu (aktywności fizycznej) jest lepsze niż nic nierobienie (liczy się każda aktywność fizyczna!). Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla, że aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na serce, ciało i umysł człowieka, a siedzący tryb życia może być niezdrowy. Specjaliści, wchodzący w jej skład rekomendują, zwiększyć aktywność fizyczną i ograniczyć czas spędzony w pozycji siedzącej, co związane będzie z mnóstwem korzyści. Zgodnie z nowymi wytycznymi dorośli tj. osoby w wieku od 18 do 64 roku życia powinni wykonywać tygodniowo około 150-300 minut aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności (lub 75-150 minut o bardzo dużej intensywności), natomiast u dzieci oraz młodzieży wymaga się około 60 minut dziennej aktywności o średniej lub dużej intensywności.
Dlaczego warto uprawiać sport?
Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia regularna aktywność fizyczna (uprawianie sportu) jest istotnym czynnikiem ochronnym w zapobieganiu oraz leczeniu różnorodnych chorób, niemających charakteru zakaźnego np. cukrzycy, insulinooporności, chorób układu krążenia. Sport korzystnie wpływa również na zdrowie psychiczne człowieka, w tym również zapobiega osłabieniu funkcji poznawczych czy symptomom depresji oraz stanom lękowym, jak i przyczynia się do utrzymania prawidłowej wagi i dobrego samopoczucia. Jakie korzyści płyną z uprawiania sportu?
- Aktywność fizyczna wpływa na poprawę samopoczucia i nastroju (uprawianie sportu wpływa na wzrost produkcji tzw. hormonów szczęścia tj. endorfin)
- Uprawianie sportu zawyża własną samoocenę (aktywność wpływa na poprawę sylwetki człowieka, poprawia również samopoczucie i nastrój)
- Uprawianie sportu wpływa na zdrowie psychiczne człowieka (wszystkie sfery)
- Aktywność fizyczna poprawia znacząco funkcjonowanie układu oddechowego (dzięki systematycznym ćwiczeniom zwiększa się wytrzymałość, co ma realne odzwierciedlenie w poprawie objętości powietrza zawartego w płucach)
- Aktywność fizyczna zapobiega osłabieniu procesów myślowych tj. osłabieniu funkcji poznawczych czy sprawności mózgu (sport ma wpływ na ekspresję białek, które są istotne w funkcjonowaniu układu nerwowego oraz sprzyja namnażaniu komórek nerwowych)
- Sport ma wpływ na zdolności uczenia się (ma ogromny wpływ na układ nerwowy, jak i dzięki niemu mózg jest lepiej dotleniony, odżywiony i ukrwiony)
- Aktywność fizyczna zapobiega oznakom depresji czy stanom lękowym, jak i redukuje stres oraz napięcie (sport zmniejsza wydzielanie kortyzolu, co wpływa na zmniejszenie napięć nerwowych)
- Istotnie wpływa na system immunologiczny człowieka (regularny sport zmniejsza wydzielanie kortyzolu, co ma wpływ na odporność, jak i wpływa na lepszą prace serca – co wzmacnia system odpornościowy)
- Aktywność fizyczna reguluje ciśnienie krwi oraz wpływa na lepszą pracę serca, wzmacnia je (sport poprawia funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego)
- Sport działa przeciwstarzeniowo, hamuje procesy starzenia się (ma to związek między innymi z lepszą pracą serca, poprawą wydolności organizmu czy redukcją stresu)
- Aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na stan ogólny skóry, jej jędrność oraz koloryt
- Regularne uprawianie sportu pomaga w profilaktyce wielu chorób (aktywność fizyczna zmniejsza poziom stresu, poziom cholesterolu czy tkanki tłuszczowej, jak i poprawia wydolność organizmu czy krążenia)
- Aktywność fizyczna wpływa na poprawę trawienia (tj. ma wpływ na pracę układu pokarmowego, zmniejsza ryzyko kolopatii czy zaparć)
- Sport wpływa istotnie na jakość snu (dobrze dotleniony organizm, który jest zmęczony lepiej regeneruje się)
- Systematyczne uprawianie sportu wpływa na prawidłowy poziom cukru we krwi
- Aktywność fizyczna wzmacnia kości i poprawia funkcjonowanie stawów
- Sport wpływa na wzmocnienie mięśni i ich budowę, jak i ma wpływ na poprawną posturę ciała
Literatura:
- Światowa Organizacja Zdrowia, Wytyczne WHO dotyczące aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia: omówienie., Kopenhaga: Biuro Regionalne WHO na Europę, 2021.
- Światowa Organizacja Zdrowia, Globalne zalecenia WHO dotyczące aktywności fizycznej dla zdrowia., Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia, 2010.
- Światowa Organizacja Zdrowia. Podręcznik WHO dotyczący opracowywania wytycznych., Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia, 2014.
- Światowa Organizacja Zdrowia., Globalny plan działania dotyczącego aktywności fizycznej na lata 2018-2030: więcej aktywnych ludzi dla zdrowego świata., Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia, 2018.
- Łuszczyńska A., Psychologia sportu i aktywności fizycznej. Zagadnienia Kliniczne., 2014.
- Maffetone P., Trening wytrzymałościowy. Jak budować maksymalną wydolność i szybkość bez przetrenowania i kontuzji., 2021.
- Bull F.C., Al-Ansari S.S., Biddle S. i wsp., World Health Organization 2020 guidelines on physical activity and sedentary behaviour., 2020.