Dziecko

Kim jest dziecko? Pytanie może wydawać się niemądre, gdyż każdy bez wątpienia zna odpowiedź na nie. Warto jednak podkreślić, iż w słowniku języka polskiego oraz w polskim ustawodawstwie nie istnieje uniwersalna, jedna definicja dziecka. Sposób definiowania terminu dziecko oraz jego spostrzeganie zmieniało się na przestrzeni czasu i było determinowane przez różnorodne czynniki np. społeczne, religijne, geograficzne czy gospodarcze. Heterogoniczne podejścia mają jedną wspólne przesłanie – dziecko jest uzupełnieniem świata osób dorosłych. Dowiedz się, jak definiowanie jest pojęcie dziecko, czy dziecko posiada jakiekolwiek prawa.

czytaj więcej ∨

Dziecko – definicja

Pojęcie dziecko jest terminem, które nie posiada uniwersalnej, jednej definicji. Może, więc ten termin powodować pewne trudności w interpretacji, głównie z powodu interdyscyplinarności pojęcia. Problematyka związana z dzieckiem jest zagadnieniem, którym zajmuje się wiele dyscyplin naukowych np. prawo, pedagogika, psychologia, filozofia, medycyna, socjologia. Sformułowanie dziecko w potocznym znaczeniu oznacza młodego człowieka, który jeszcze nie osiągnął dorosłości (dojrzałości). Słownik języka polskiego definiuje dziecko w zależności od kontekstu. Dziecko w kontekście rodzinnym to syn bądź córka (potomek), niezależnie od wieku, jaki posiada oraz poziomu dojrzałości. Przedstawiona definicja przedstawia dziecko również w świetle kodeksu rodzinno-opiekuńczego, jako bezpośredniego zstępnego swoich rodziców. Natomiast, zgodnie z Ustawą z dnia 6 stycznia 2000 roku o Rzeczniku Praw (art. 2.1.) Dzieckadziecko to istota ludzka, od momentu poczęcia aż do momentu osiągnięcia dojrzałości tj. pełnoletniości (uznaje się, iż pełnoletniość uzyskuje się po ukończeniu 18 roku życia). Konwencja o prawach dziecka, która została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych,uznaje, iż dziecko rozumiane jest, jako każda istota ludzka w okresie dojrzewania i wzrostu, która posiada mniej anieli 18 rok życia, chyba, iż zgodnie z prawem dotyczącym dziecka uzyskało ono wcześniej pełnoletniość. Podkreśla ona, iż każdemu dziecku, z uwagi na niedojrzałość umysłową oraz fizyczną należy się szczególna troska i opieka, w tym również ochrona prawna. Słowo dziecko jest często zastępowalne innymi pojęciami np. latorośl, potomek, następca, bobas, dzieciak, nastolatek, niemowlę, pociecha, szkrab itp.

Czy dziecko ma prawa?

Każde dziecko, niezależnie od wieku jest właścicielem praw oraz wolności, które nazywane są prawami człowieka. Źródłem praw człowieka, w tym również dziecka jest niezbywalna godność człowieka. Pomimo iż, dziecko przed, jak i po urodzeniu nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować i jest zależne od rodziców – pozostaje pod ich opieką, posiada swoje prawa. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia ochronę praw każdego dzieckaDziecko posiada prawa, które można podzielić według kategorii:

  • Prawa osobiste (cywilne), które pozwalają dziecku na jego rozwój. Dziecko ma prawo do życia, rozwoju, tożsamości, prawo do wychowania w rodzinie, jak i prawo do informacji i wyrażania swoich poglądów.
  • Prawa socjalne, które mają za zadanie stworzyć dziecku odpowiednie warunki do rozwoju fizycznego oraz umysłowego. Należą do nich obowiązki Państwa oraz dorosłych, głównie rodziców. Dziecko w tym obszarze ma prawo do godnych warunków życia, opieki zdrowotnej, odpoczynku oraz prawo do odpowiedniego poziomu życia.
  • Prawa polityczne bądź publiczne oraz kulturalne, dzięki którym każde dziecko ma możliwość wyrazić swoje poglądy oraz może uczestniczyć w społeczeństwie. Dziecko ma prawo do wyrażania swoich poglądów oraz uczestniczenia w różnorodnych stowarzyszeniach.
  • Prawa ekonomiczne, które umożliwiają dziecku niezależność finansową po uzyskaniu odpowiedniego wieku – przygotowanie do niezależności materialnej od innych osób. Dziecko ma prawo w ramach tej kategorii do nauki, ochrony prawa pracy (podejmowanej w ramach nauki szkolnej bądź w ramach wakacyjnego zarobku).

Dziecko – pojęcie interdyscyplinarne

Termin dziecko jest pojęciem bardzo szerokim, który rozpatrywany jest w wielu kontekstach w sposób wielowymiarowy. Jak już wspominano, dzieje się tak, gdyż jest to termin interdyscyplinarny, z którym łączy się mnóstwo tematów i wątków np. rozwój i funkcjonowanie dziecka, pielęgnacja dziecka, opieka nad dzieckiem, porady związane z dziećmi, program 500 plus dla dzieci, choroby dziecięce, zdrowie dziecka, wpływ danego zjawiska na dziecko oraz wiele innych. Dziecko, jako istota od poczęcia (okres ciąży, porodu, okres noworodkowy, niemowlęcy itp.) do uzyskania pełnoletniości jest obiektem badań wielu dyscyplin naukowych np. pedagogiki, psychologii, medycyny, socjologii.

 

Literatura:

Golus A., Od przedmiotu do podmiotu. Status dziecka w rodzinie i społeczeństwie, Studia edukacyjne, 2018.

Jaros P., Definicja dziecka, w: Konwencja o Prawach Dziecka. Wybór zagadnień, Stadniczenko, S. L. (red.), 2015.

Smyczyński T., Pojęcie dziecka i jego podmiotowość, w: Konwencja o Prawach Dziecka. Wybór zagadnień, Stadniczenko, S. L. (red.), 2015.

Smyczyński T., Pojecie i status osobowy dziecka w świetle konwencji praw dziecka i prawa polskiego, Państwo i prawo, 1991.

Smyczyński T., Prawa osobiste dziecka, w: Konwencja o prawach dziecka a prawo polskie, Łopatka A., (red.), 1999.

Stadniczenko, S. L. (red.), Konwencja o Prawach Dziecka. Wybór zagadnień, 2015.

Prawa dziecka – https://brpd.gov.pl/

Konwencja o prawach dziecka – https://brpd.gov.pl/

Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego, 1997.

Dunaj B. (red.), Słownik współczesnego języka polskiego, 2001

Olszewski B., Uniwersalna definicja dziecka?, Przegląd prawa i administracji, 2011.

Kałdon B., Zagadnienia definicyjne pojęcia dziecko w ujęciu prawnym, Szkoła specjalna, 2009.

Szczepska-Pustkowska M., W stronę filozofii dzieciństwa, Przegląd pedagogiczny, 2012.

Gronowska B., Jasudowicz T., Mik C., O prawach dziecka, 1994.

Czyż E.(red.), Dziecko i jej prawa, 1992.

Kozakiewicz M., Pojęcie dziecka, w: Konwencja o prawach dziecka a prawo polskie, Łopatka A., (red.), 1999.

Łopatka A., Kto jest dzieckiem, w: Konwencja o prawach dziecka a prawo polskie, Łopatka A., (red.), 1999.

Zwiń ^

Brak postów do wyświetlenia

Dołącz do nas

98FaniLubię
0ObserwującyObserwuj

Popularne